9 Νοεμβρίου 1981: πεθαίνει ο λογοτέχνης Διονύσης Ρώμας.

Διονύσης Ρώμας

Διονύσιος Ρώμας (1906-1981). Ο Διονύσιος Ρώμας γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του υπουργού και προέδρου της Βουλής Αλέξανδρου Ρώμα, με καταγωγή από την ιταλικής προέλευσης ζακυνθινή οικογένεια Ρώμα, και της Σοφίας κόρης του Χρηστάκη Ζωγράφου. Παρακολούθησε μαθήματα φιλολογίας και ιστορίας τέχνης στην Αθήνα, την Ελβετία και τη Γερμανία και παράλληλα επιδόθηκε στην εκμάθηση ξένων γλωσσών (μιλούσε αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά και γερμανικά). Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα στράφηκε στη μελέτη της ζακυνθινής ζωγραφικής.

 Παντρεύτηκε σε ηλικία σαράντα τεσσάρων χρόνων τη Μαρία Σπηλιωτάκη. Πολιτεύτηκε με το κόμμα της Ε.Ρ.Ε., με το οποίο εκλέχτηκε δυο φορές βουλευτής Ζακύνθου (1958 και 1961). Ιδιαίτερη δραστηριότητα ανέπτυξε στο χώρο του θεάτρου και της ραδιοφωνίας. Υπήρξε γενικός γραμματέας του Άρματος Θέσπιδος του Κωστή Μπαστιά (1938), βοηθός διευθυντή του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Θεάτρου (1944-1952), διευθυντής του θεατρικού τμήματος και διευθυντής προγράμματος του Ε.Ι.Ρ. (1950 και 1954-1958). Υπήρξε επίσης ιδρυτής του τρίτου προγράμματος της κρατικής ραδιοφωνίας, αντιπρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου και της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε γύρω στο 1925 με δημοσιεύσεις ποιημάτων στην "Ιόνιο Ανθολογία". Γνωστός έγινε μετά τη βράβευσή του με το Κρατικό Βραβείο Θεάτρου για το έμμετρο δράμα "Ζακυνθινή σερενάτα" που παραστάθηκε από το θίασο του Εθνικού Θεάτρου το 1938. Την ίδια χρονιά ο Ρώμας εισήγαγε στην Ελλάδα το είδος του ραδιοφωνικού θεατρικού έργου με το έργο "Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη" ή "Πώς γράφτηκε ο Εθνικός μας Ύμνος". Συνολικά ολοκλήρωσε πέντε θεατρικά και πάνω από 150 ραδιοφωνικά έργα, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με τη θεατρική μετάφραση για παραστάσεις του Εθνικού και άλλων θεάτρων. Συνεργάστηκε ως χρονογράφος με την εφημερίδα "Ελευθερία" και την εβδομαδιαία έκδοση του Ε.Ι.Ρ. "Ραδιοπρόγραμμα", ενώ ασχολήθηκε και με τη μελέτη της ιστορίας της επτανησιακής τέχνης. Το 1968 εξέδωσε τον πρώτο τόμο του πεζογραφήματος "Ο Σοπρακόμιτος", εγκαινιάζοντας την τμηματική δημοσίευση της μυθιστορηματικής σύνθεσης "Περίπλους (1570-1870)", με την οποία επιδίωξε να παρουσιάσει με λογοτεχνική μορφή την ιστορική πορεία του ελληνισμού κατά τη διάρκεια τριών αιώνων. Την ολοκλήρωση του έργου πρόλαβε ο θάνατος του Ρώμα του 1981. Τρία χρόνια αργότερα εκδόθηκε και ένας τόμος ποιημάτων του με επιμέλεια του Φαίδωνα Μπουμπουλίδη. Ο Διονύσιος Ρώμας τιμήθηκε με το Β΄ βραβείο του Ε.Ο.Τ. (1956 για το βυζαντινό δράμα "Ιδού ο Νυμφίος έρχεται"), το βραβείο Πουρφίνα της Ομάδας των Δώδεκα (1957 για τα "Ζακυνθινά"), το βραβείο του Ταξιάρχη του Φοίνικα (1961), το Α΄ κρατικό βραβείο πεζογραφίας και το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (1970 για τον "Σοπρακόμιτο"), το Κρατικό Βραβείο (1972) και το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών της Ακαδημίας Αθηνών (1981) για τη συνολική προσφορά του.

Ο Διονύσης Ρώμας ασχολήθηκε με πολλά είδη του έντεχνου λόγου. Η ποίησή του ακολουθεί την παράδοση της επτανησιακής σχολής από την οποία ισχυρή επίδραση, το ίδιο και τα θεατρικά του έργα που κινούνται στη γραμμή της ψυχολογικής ηθογραφίας που χάραξαν ο Δημήτριος Γουζέλης, ο Αντώνιος Μάτεσις και αργότερα ο Γρηγόριος Ξενόπουλος. Στο χώρο της πεζογραφίας ο "Περίπλους" αποτέλεσε για το Ρώμα ατελείωτο έργο ζωής. Στα πλαίσια της απόπειρας αναπαράστασης της ελληνικής ιστορικής πραγματικότητας τριών αιώνων κινήθηκε με εξαιρετική ιστορική συνέπεια, πετυχαίνοντας παράλληλα την εξισορρόπηση ανάμεσα στα είδη της ιστοριογραφίας και του μυθιστορήματος. Ξεκινώντας από ιστορικά γεγονότα και υπαρκτά πρόσωπα δημιούργησε ζωντανούς λογοτεχνικούς ήρωες, ενώ παράλληλα διατήρησε τόσο τον πρωταγωνιστικό ρόλο της ιστορίας στη ζωή των προσώπων, όσο και το αξιόλογο επίπεδο της δομής και της αλληλουχίας της αφήγησης.

Πέθανε στην Αθήνα.